روش ارزشیابی درس آموزش قرآن در دوره ابتدایی(قسمت اول)
روش ارزشیابی درس آموزش قرآن در دوره ابتدایی(قسمت اول)
الف:روخوانی قران:رو خوانی قرآن در سه سطح بخش خوانی,شمرده خوانی و روان خوانی مورد نظر است. با توجه به اصول ارزشیابی و ویژگی های یادگیری درس قران ,میزان مهارت روخوانی در پایه های مختلف تحصیلی دوره ابتدایی به شرح زیر است.
1-پایه ی اول:توانایی ترکیب صامت و مصوت ها و خواندن بخش های مختلف کلمات عبارات کتاب درسی به صورت بخش بخش.دانش آموزی که این توانایی را کسب کرده باشد تشویق شده و حداکثر امتیاز مورد نظر را به دست می آورد و دانش آموزانی که می توانند کلمات و عبارات کتاب را به صورت شمرده بخوانند به صورت خاص نیز تشویق می شوند.
2-پایه ی دوم:توانایی روخوانی سوره های کتاب درسی که دانش آموز آن ها را از نوار آموزشی گوش کرده است,به صورت شمرده و روخوانی سایر عبارات قرآنی کتاب,حداقل به صورت بخش بخش.
3-پایه ی سوم:توانایی روخوانی سوره های کتاب درسی که دانش آموز آن ها را از نوار آموزشی گوش کرده است,به صورت روان و روان خوانی سایر عبارات قرآنی کتاب,حداقل به صورت شمرده.
4-پایه ی چهارم:توانایی روان خوانی آیات و عبارات قرآنی کتاب که دانش آموز آن ها را از نوار آموزشی گوش کرده است,به صورت روان.
5-پایه ی پنجم:توانایی روان خوانی آیات و عبارات قرآنی کتاب که دانش آموز آن ها را از نوار آموزشی گوش کرده است,به صورت روان و روان خوانی آیات قرآن کریم از روی مصحف با رسم الخط آموزشی به صورت شمرده و آرام.
ب-قرائت قرآن:سطح مورد انتظار در یادگیری قرائت قرآن,از خواندن سوره های کوتاه به صورت زیبا و دسته جمعی
آغاز می شود تا قرائت منظم وآهنگین سوره ها و آیات کتاب درسی ادامه می یابد.میزان کسب توانایی در هر یک از این مراحل به صورت توانایی مورد انتظار در قرائت قرآن منجر به کسر امتیاز و نمره از دانش آموزان نمی شود,هر چند که برای دانش آموزانی که این توانایی را کسب کرده اند می توان امتیاز یا نمره ی تشویقی خاصی درنظر گرفت.
ج-پیام قرآنی:خواندن متن پیام قرآنی و تر جمه ی آن از روی کتاب و توضیح پیام قرآنی یا بیان مصداقی برای آن با استفاده از تصاویر با سوالات مربوط به زبان ساده و کودکانه.دانش آموزانی که این توانایی را در مورد پیام قرآنی کتاب کسب کرده اند,حداکثر امتیاز این بخش را به دست می آورند. برای دانش آموزانی که متن پیام قرآنی یا ترجمه ی آن را حفظ دارند می توان امتیاز یا نمره ی تشویقی خاص منظور کرد.
د-معنای ترکیب ها و عبارات ساده قرآنی :میزان مشارکت و فعالیت دانش آموزاندر بخش های مربوط به معنا کردن ترکیب ها و عبارت های ساده قرآنی که در کلاس به صورت گروهی و تحت نظارت وارشاد آموزگار انجام می شود به عنوان امتیاز مثبت در ارزشیابی مستمر ایشان لحاظ می گردد.از این رو عدم یادگیری این بخش,موجب کسر نمره نمی شود,هر چند برای دانش آموزانی که این توانایی را کسب کرده اند,می توان امتیاز یا نمره ی تشویقی خاص در نظر گرفت.
ه-داستان های قرآنی:بیان داستان های قرآنی کتاب درسی به زبان ساده و کودکانه به کمک تصاویر یا بدون آن,توسط دانش آموزان,در ارزشیابی مستمر ایشان به صورت نمره یا امتیاز موثر خواهد بود.
روش ارزشیابی درس آموزش قرآن در دوره ابتدایی(قسمت دوم)
ارزش‌يابي مستمر و پاياني
ارزش‌يابي درس قرآن در چارچوب آيين‌نامه‌ي امتحانات دوره‌‌هاي ابتدايي و راهنمايي تحصيلي مصوب جلسه‌ي 653 شوراي عالي آموزش و پرورش مورخ 17/6/79 مي‌باشد. با توجه به اين آيين‌نامه،ارزش‌يابي درس قرآن با توجه به نکات ذيل صورت مي‌پذيرد.
الف- ارزش‌يابي مستمر
اين ارزش‌يابي متکفل استمرار و تعميق يادگيري است و زمينه‌ي يادگيري آهسته و پيوسته را فراهم مي‌آورد. به کمک ارزش‌يابي مستمر، از يک سو آموزگار در طول سال تحصيلي با ميزان يادگيري دانش‌آموزان و نقاط قوت و ضعف آن‌ها آشنا مي‌شود و از سوي ديگر دانش‌آموزان احساس مي‌کنند که بر فعاليت علمي آن‌ها نظارت مي‌شود و پاسخ مناسب تلاش خود را دريافت مي‌کنند. اين تشويق‌ها يا هشدارها با تقويت انگيزه‌ي دانش‌آموزان،نقش مؤثري بر استمرار و تعميق يادگيري آن‌ها دارد.
در ارزش‌يابي مستمر درس قرآن، توجه به نکات زير و رعايت آن‌ها ضروري است.
1- در اين ارزش‌يابي رشد ميزان يادگيري هر دانش‌آموز مورد نظر است. از اين رو نمره‌ي مستمر هر دانش‌آموز، معدل نمرات او در طول يک نيم‌سال نيست؛ بلکه بايد ميزان رشد و پيشرفت او ملاک نمره‌ي ارزش‌يابي مستمر قرار گيرد.
2- فعاليت و تلاش فردي و گروهي دانش‌آموزان در کلاس به عنوان امتياز و بخشي از نمره‌ي مستمر ايشان منظور مي‌شود.
3- فعاليت خارج از کلاس دانش‌آموزان بخشي از نمره‌ي ارزش‌يابي مستمر آن‌ها را شامل مي‌شود. تکليف "انس با قرآن در خانه" بخشي از اين فعاليت است که همه‌ي دانش‌آموزان موظف به انجام آن هستند. آموزگار بايد اين تکليف دانش‌آموزان را بررسي کرده و براي افراد موفق نمره و امتياز خاصي منظور نمايد و با تدبير لازم کساني را که تکليف خود را به خوبي انجام نمي‌دهند به اين کار ترغيب کند.
آموزگار بايد دانش‌آموزان را به انجام ساير فعاليت‌هاي خارج از کلاس تشويق کند. بديهي است استعداد، علاقه، امکانات و شرايط فردي دانش‌آموزان در کم و کيف اين فعاليت‌ها بايد لحاظ شود. برخي از اين فعاليت‌ها عبارت‌اند از:
- تهيه‌ي نوار‌آموزشي قرآن يا ساير نوارهاي قرآن و قرائت و استماع آن در خانه؛
- خواندن قرآن در خانه؛
- مطالعه‌ي کتاب‌هاي جانبي درباره‌ي داستان‌هاي قرآني،پيام‌هاي قرآني و آشنايي با قران و مطالب و موضوعات آن؛
- حفظ برخي از سوره‌ها، آيات و پيام‌هاي قرآني؛
- تلاوت قرآن با صوت خوب و زيبا؛
- نقاشي، خوشنويسي و انجام ساير کارهاي هنري درباره‌ي پيام‌هاي قرآني،داستان‌ها و ... مربوط به قرآن کريم؛
- شرکت درجلسات و مسابقات قرآني مانند حضور در دالقرآن ها و ساير برنامه‌هاي مشابه؛
- جمع‌آوري مطالبي درباره‌ي قرآن از مجموعه‌ي کتاب‌هاي درسي دورهي ابتدايي؛
- توجه به اخبار روز قرآني و بيان برخي از آن‌ها در کلاس؛ با استفاده از روزنامه‌ها،راديو و سيماي قرآن، برنامه‌هاي اخباري صدا و سيماو ...
- توليد روزنامه‌هاي ديواري خاص قرآن يا ارائه‌ي مطالب مربوط به قرآن در روزنامه‌هاي ديواري مدرسه؛
- توانايي دانش‌آموزان در معنا کردن عبارات قرآني.
بديهي است‌آموزگارمي‌تواند در چارچوب برنامه‌ي آموزش قرآن و متناسب با اصول،محتوا و روش‌هاي آن، دانش‌آموزان را به هر فعاليت مناسب ديگري نيز ترغيب و تشويق کند.
قابل ذکر است که نبايد پرداختن به فعاليت‌هاي خارج از کلاس،فعاليت اصلي آموزش قرآن را تحت الشعاع قرار دهد.
4- در هر دو نوع ارزش‌يابي مستمر و پاياني و به ويژه ارزش‌يابي مستمر بايد به تفاوت‌هاي فردي دانش‌آموزان توجه شود. دادن فرصت‌هاي مجدد و رعايت استعدادها و توانايي‌هاي مختلف دانش‌آموزان در ارزش‌يابي مستمر بيش‌تر ممکن است. از اين رو، دانش‌آموزي که بر اساس توان خود تلاش مي‌کند بايد امتياز مناسب خود را دريافت کند.
ب- ارزش‌يابي پاياني
بر اساس آيين‌نامه‌ي امتحانات، ارزش‌يابي پاياني در پايان نيم سال اول و دوم به عمل مي‌آيد. آزمون پاياني درس قرآن در تمام پايه‌هاي دورهي ابتدايي به صورت شفاهي است و بهتر است اين آزمون در برنامه‌ي امتحاني پاياني هر نيم سال گنجانده شود.
در ارزش‌يابي پاياني توجه به نکات زير و رعايت آن‌ها ضروري است.
1- تهيه‌ي برگه‌ي آزمون: توصيه مي‌شود به منظور افزايش اعتبار آزمون شفاهي، دقت در تهيه‌ي سؤالات از تمام مطالبي که بايد پرسش شود، تنوع مناسب آن‌ها و افزايش دقت در ارزش‌يابي،آموزگار کليه‌ي سؤالاتي را که بايد از يک دانش‌آموز بپرسد از قبل تهيه کند روي برگه‌اي بنويسد و از هر دانش‌آموز بخواهد تا به طور تصادفي يک برگه را انتخاب کند.
پاسخ دانش‌آموز به سؤالات موجود در برگه، آزمون شفاهي او را شامل مي‌شود.
2-هر چند مواد آموختني در درس قرآن از تنوع لازم برخوردار است و تلاش دانش‌آموزان دريادگيري اين مواد در ارزش يابي مستمر منظور مي‌شود؛ ولي در ارزش‌يابي پاياني فقط از ميزان توانايي دانش‌آموزان در روخواني قرآن و آشنايي با مفهوم کلي و مصداق پيام‌هاي قرآني پرسش مي‌شود.
3- دانش‌آموزاني که بيش از سطح مورد انتظار از خود توانايي نشان مي‌دهند،از نمره و امتياز تشويقي بهره‌مند مي‌شوند. توانايي دانش‌آموزان در زيبا خواندن آيات قرآن و با صوت خوش، حفظ سوره‌ها و پيام‌هاي قرآني نمونه‌‌اي از توانايي‌هاي بيش از سطح انتظار است.
تفصيل مواد آزمودني و ريز نمرات هر يک از مواد در ارزش‌يابي مستمر و پاياني در شيوه‌نامه‌هاي اجرايي مربوط آمده است.
هدف از ایجاد این وبلاگ ارایه اطلاعات و راهکارهای مناسب به معلمین رشته آموزش ابتدایی شهرستان بستک و .....می باشد.